Ինչպես ԳԱԳԻԿ ԱՐՔԱՆ վրեժ լուծեց սաստիկ հայատյացից. Հետաքրքիր պատմություն…
Կեսարիայի հույն մետրոպոլիտ Մարկոսը սաստիկ հայատյաց էր:Նա նույնիսկ իր շան անունը Արմեն էր դրել:Հայոց Գագիկ արքան լսել էր այդ մասին եւ խիստ զայրացել:
Մի օր նա գալիս է Կեսարիա ու ցանկություն հայտնում իջևանել մետրոպոլիտի մոտ:
Մարկոսը` լսելով այդ, հրամայում իր ամբողջ տունը զարդարել, ապա ընդառաջ է գնում Գագիկին ու մեծ պատիվներով նրան բերում, տեղավորում իր տանը:
Ճաշկերույթի ժամանակ Գագիկը դիմում է Մարկոսին.
«Լսել եմ, որ դու մի զորեղ շուն ունես ուզում եմ տեսնել նրան»:
Մարկոսը հասկանում է, որ գլխին փորձանք է գալու, և չլսելու է տալիս արքայի պահանջը: Գագիկը կրկնում է ասածը, ստիպված կանչում են շանը, բայց` առանց անունը տալու: Բնականաբար, շունը չի գալիս:
«Անունը տվեք, որ գա»,- խորամանկ ժպիտով հուշում է արքան:
Ի վերջո, Մարկոսը գինու ազդեցության տակ կանչում է. «Արմեն, Արմեն»:
Ներս է մտնում առյուծանման մի շուն:
«Այս շան անունն Արմե՞ն է»,- հարցնում է արքան:
«Քաջ է ու ամեհի, դրա համար էլ Արմեն ենք ասում»,- փորձում է ելք գտնել Մարկոսը:
«Հիմա կտեսնենք, թե ով է քաջ` Արմե՞նը, թե՞ Հռոմը»,- վրա է բերում Գագիկը:
Նրա թիկնապահները պատրաստել էին մի պարկ, և արքայի ազդանշանով շանը խոթում են դրա մեջ:
Մարկոսը, կարծելով, թե շանն ուզում են իրենից խլել, զայրանում ու սկսում է գոռգոռալ թիկանապահների վրա: Բայց վերջիններս բռնում են մետրոպոլիտին ու զոռով խցկում այնտեղ, որտեղ նրա շունն էր:
Հետո Գագիկի հրամանով սկսում են դրսից փայտով խփել շանը:
Պատմիչ Մատթեոս Ուռհայեցին գրում է.
«Ատամների կռճտոց ու սրտի հառաչ էր դուրս գալիս պարկից, այսպիսի տանջանքներով սատակեց չար և պիղծ անարգիչը` դառնալով շան ճարակ:
Այնուհետև Գագիկը հրամայեց ավարի մատնել Մարկոսի տունը»: