Արարատի մարզի Տիգրանաշեն գյուղը, որը մինչեւ 1990 թվականը կրում էր Քյարքի անունը եւ, որպես Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետության գյուղ, անկլավ էր Խորհրդային Հայաստանի կազմում,
եղել է Հայաստանի Հանրապետության (1918-1920/21), ապա Խորհրդային Հայաստանի մաս առնվազն մինչեւ 1926 թվականը:
1926-ին ԽՍՀՄ-ում անցկացվել է առաջին մարդահամարը, որի տվյալներից հստակ երեւում է, որ այդ եւ հարեւան մեկ այլ գյուղ՝ Գենուտը (Գյուննութ), եղել են Խորհրդային Հայաստանի մաս, հակառակ դեպքում տվյալներն ընդգրկված կլինեին Խորհրդային Ադրբեջանի մարդահամարի ցուցակներում:
20-րդ դարի հայ նշանավոր վիճակագիր Զավեն Կորկոտյանի «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)» կոթողային աշխատության մեջ՝ հրապարակված 1933-ին, Քյարքի անունով գյուղ ընդհանրապես չի հանդիպում:
Պատճառն այն է, որ Քյարքին ավելի վաղ կրել է Ջաֆառլու եւ Գյուննութ-Ջաֆառլու անունները:
Ջաֆառլուն Խորհրդային Հայաստանի, իսկ ավելի վաղ՝ Հայաստանի Հանրապետության մաս է եղել, իսկ 1926 թվականի քարտեզում այն նշված չէ որպես անկլավ:
Ջաֆառլուն Գյուննութ գյուղի հետ (այսօր գտնվում է Նախիջեւանի կազմում եւ ընկնում է Զանգակատան դիմացի սարի հետեւի հատվածում՝ դեպի Ելփին, բնակեցված չէ) Խորհրդային Հայաստանի մաս է կազմել:
1920-ականներին բազմաթիվ են եղել վիճելի տարածքները Խորհրդային Հայաստանի եւ Խորհրդային Ադրբեջանի միջեւ, եւ որոշ դեպքերում ուղղակի տեղի են ունեցել տարածքային փոխանակություններ:
Ամենայն հավանականությամբ, հենց այդպիսի տարածքային փոխանակությունից հետո է Գյուննութը, որ հայկական աղբյուրներում հանդիպում է Գենուտ անունով, անցել Նախիջեւանին, իսկ Ջաֆառլուն՝ Քյարքին՝ վերածվել անկլավի Խորհրդային Հայաստանի կազմում:
1919 եւ 1922 թվականների մարդահամարի՝ հաշվառումների ժամանակ Ջաֆառլու գյուղում, որը Կորկոտյանի ցուցակում նշված է Վեդիի գյուղերի մեջ, բնակչություն չի եղել: 1926-ին գյուղն ունեցել է 162 բնակիչ, որից 5-ը՝ հայ, 53-ը՝ քուրդ, 104-ը՝ թուրք:
1931-ին գյուղն ունեցել է 156 բնակիչ, բոլորը՝ թուրքական խմբի ներկայացուցիչներ:
Խորհրդային Հայաստանի Գենուտ, ադրբեջաներենում Գյուննութ դարձած գյուղում 1926 թվականին եղել է 49 բնակիչ, բոլորը՝ թուրք: 1931 թվականին այնտեղ բնակչություն այլեւս չի եղել:
Արցախյան պատերազմը սկիզբ է առել հենց Քյարքիի հատվածից: 1990-ի սկզբին, երբ սկսվեցին փոխադարձ հրետակոծությունները Երասխ-Սադարակ հատվածում, հայկական ուժերը վերահսկողություն հաստատեցին Քյարքիի վրա, եւ, այդպիսով, Արարատյան դաշտից ճանապարհը դեպի Արցախ, Սյունիք եւ Իրան դարձավ անվտանգ:
Թաթուլ Հակոբյան
